Ифротгароӣ ва тундгароӣ то ҳол яке аз таҳдидҳои ҷиддӣ ба амният ва рушд боқӣ мемонанд. Тоҷикистон, ки муноқишаи шаҳрвандии солҳои навади асри гузаштаро паси сар намудааст, зарурати тадбирҳои фарогири пешгирикунандаро бештар аз дигарон дарк мекунад. Аз даҳҳаи дуввуми солҳои 2000-ум беш аз 1900 нафар шаҳрвандони кишвар ба гурӯҳҳои террористӣ шомил шуда, дар муноқишаҳои Ховари Наздик иштирок намудаанд, ки ин муҳим будани корҳои пешгирӣ ва таҳкими устувории иҷтимоиро дар муқобили идеологияҳои радикалӣ таъкид мекунад.
Созмонҳои байналмилалӣ (СММ ва сохторҳои он, САҲА, GIZ ва дигарон) равиши «иштироки фарогири ҷомеа»-ро дар мубориза бо ифротгароӣ пеш мебаранд, ки дар он нақши калидиро устувории иҷтимоӣ мебозад — қобилияти ҷомеаҳо ба мутобиқшавӣ ва муқовимат ба фишорҳои идеологӣ. Ин устуворӣ сатҳи осебпазирии шаҳрвандонро коҳиш дода, ба паҳншавии ғояҳои ифротӣ монеъ мешавад.
Тоҷикистон ин равишро пайваста тавассути стратегияҳои солҳои 2016–2020 ва 2021–2025 амалӣ мекунад, ки дар онҳо таваҷҷуҳ ба пешгирии ифротгароӣ бо ҷалби аҳолӣ, рушди ҳамкорӣ бо ТҶ ва таҳкими нақши ҷомеаҳои маҳаллӣ равона шудааст.
Маъруза ба таҳлили устувории иҷтимоӣ ҳамчун унсури калидии стратегияи ПНЭ бахшида шуда, ба таҷрибаи ташкилотҳои ҷамъиятӣ дар минтақаҳо (Бохтар, Истаравшан, Нуробод, Рӯдакӣ ва ғайра) тамаркуз мекунад, ки дар он ҷо ташаббусҳо оид ба таҳкими устуворӣ ва ҳамбастагии шаҳрвандӣ татбиқ шудаанд.
Асосҳои назариявию методологӣ
Устувории иҷтимоӣ (resilience) — мафҳуми байнифаннӣ мебошад, ки тавоноии ҷомеаҳоро барои мутобиқ шудан ба таҳдиду нооромиҳои беруна, бо ҳифзи функсияҳои асосӣ ва сохтори худ, дар бар мегирад. Дар чорчӯби мубориза бо ифротгароии зӯроварона (ПНЭ), устувории иҷтимоӣ ба маънои қобилияти ҷомеа барои муқовимат ба андешаҳои тундравона, коҳиш додани омилҳои тундагроӣ ва ҳифзи пайвандҳои фарогир ва ҳамгироии иҷтимоӣ мебошад.
Пояи назариявиро парадигмаи «ҷомеаи устувор» ташкил медиҳад, ки на танҳо ба безараргардонии хатарҳо, балки ба таҳкими захираҳои дохилӣ равона шудааст: боварӣ, ҳамбастагӣ ва фаъолшавии шаҳрвандон. Мутобиқи дастурамали САҲА, ҷомеаҳои дорои сатҳи баланди боварӣ ба давлат қобилияти самараноки муқовимат ба радикализмро доранд. Занон, ҷавонон ва пешвоёни динӣ ба ҳайси иштирокчиёни фаъоли чораҳои пешгирикунанда баромад мекунанд.
Дар таҳқиқот методи сифатӣ истифода шудааст: таҳлили мазмуни стратегияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон (2016–2020 ва 2021–2025), гузоришҳои БРСММ ва барномаи STRIVE Asia, ки аз ҷониби Иттиҳоди Аврупо роҳандозӣ гардида буд, инчунин таҳлили мисолҳои мушаххас аз амалия (тренингҳо, грантҳо, муколамаҳо) дар шаҳрҳои Бохтар, Истаравшан, ноҳияҳои Нуробод ва Рӯдакӣ. Омилҳои муваффақият ва монеаҳо дар роҳи татбиқи ташаббусҳои ҷомеаҳо муайян гардидаанд.
Ҳамчунин аз ҳуҷҷатҳои расмӣ, гузоришҳои ТҶ, таҳқиқоти коршиносони русзабон ва англисизабон истифода шуда, ғояҳои калиди ба шароити Тоҷикистон мутобиқ гардонида шудаанд. Ин усул имкон дод, ки таҷрибаи миллӣ бо стандартҳои байналмилалӣ муқоиса ва мувофиқа гардад. Таҳқиқот хусусияти амалӣ дошта, ба тавсияҳо барои сохторҳои давлатӣ ва ташкилотҳои ҷамъиятӣ равона шудааст.
Консепсияи «устуворӣ дар баробари ифротгароии зӯроварона», ки аз ҷониби СММ ва БРСММ таҳия шудааст, аҳамияти фарогирӣ, маориф ва эътимодро ҳамчун воситаҳои асосии пешгирӣ таъкид мекунад. Афзалият ба кор бо ҷомеаҳо ва истифодаи механизми «bottom-up» дода мешавад — усуле, ки дар сиёсати миллӣ низ ҳарчи бештар ба инобат гирифта мешавад.
Таҳлили хавфҳои тундагароишавӣ ва чолишҳо дар сатҳи маҳаллӣ
Таҳияи стратегияи самараноки пешгирии экстремизм (ё сиёсати муқовимат ба экстремизми зӯроварона) таҳлили амиқи омилҳоеро талаб мекунад, ки раванди тундагроиро тақвият медиҳанд. Дар шароити Тоҷикистон ин омилҳоро метавон номбар кард:
Мушкилоти иҷтимоиву иқтисодӣ. Мизони баланди бекорӣ, бахусус миёни ҷавонони деҳот, набудани имкониятҳои шуғл ва фароғат муҳити муносибро барои ноумедӣ ва осебпазирӣ ба ғояҳои радикалӣ фароҳам меоранд, ки зери ниқоби «адолати иҷтимоӣ» таблиғ мешаванд.
Муҳоҷирати меҳнатӣ. Раванди босуръати муҳоҷирати мардон ба хориҷ назорати оилавӣ ва ҷамъиятиро суст мекунад, ки ба косташавии робитаҳои иҷтимоӣ ва кам шудани ҳамгироии ҷавонон меорад. Ҷалби муҳоҷирон дар диаспораҳо ва бозгашти онҳо бо ҷаҳонбинии тундгароишуда хатари ҷалби дигаронро афзоиш медиҳад.
Омилҳои фарҳангию маърифатӣ. Норасоии саводи расонаӣ, заъфи тафаккури интиқодӣ ва осебпазирии идеологӣ шароит фароҳам меоранд, ки таблиғоти гурӯҳҳои ифротӣ дар ҷомеа густариш ёбад. Маҳдудиятҳои қаблӣ нисбат ба муҳокимаи озоди мазҳабӣ низ самаранокии корҳои фаҳмондадиҳиро коҳиш дода буданд.
Монеаҳои ҳуқуқӣ ва институтсионалӣ. Набудани таърифҳои дақиқи ифротгароӣ дар қонунгузорӣ, заъфи ниҳодҳои маҳаллӣ, камбуди ташкилотҳои ҷамъиятии соҳавӣ ва сатҳи пасти эътимод ба сохторҳои қудратӣ имкониятҳои чорабиниҳои пешгирикунандаро маҳдуд мекунанд.
Ҳамин тавр, раванди тундагрошавӣ дар натиҷаи ҳамгироии омилҳои дохилӣ ва беруна ба вуҷуд меояд. Истифодаи танҳо усулҳои зӯроварона натиҷаи устувор намедиҳад. Муқовимати муассир танҳо дар шароити бартарафсозии сабабҳои аслӣ — тавассути маориф, рушд, ҷалби ҷавонон, дастгирии оила ва барқарорсозии эътимод ба сохторҳои давлатӣ — имконпазир аст.
Таҳаввули Стратегияи миллии муқовимат ба экстремиз: аз соли 2016 то 2025
Сиёсати давлатии Тоҷикистон дар самти пешгирии экстремизм (ПНЭ) тадриҷан аз усулҳои асосан зӯроварона ба равишҳои пешгирикунандаи фарогир гузашта истодааст. Стратегияи солҳои 2016–2020 ҳамчун аввалин ҳуҷҷати барномавӣ зарурати равиши низоммандро таъкид намуда, ба самтҳои зерин аҳамияти аввалиндараҷа медод:
· пешгирӣ тавассути маърифати ҳуқуқӣ;
· тарбияи таҳаммулпазирӣ ва ҳамзистии мазҳабӣ;
· ҷалби ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва аҳолӣ ба корҳои пешгирикунанда;
· боло бурдани фарҳанги ҳуқуқӣ, махсусан миёни ҷавонон;
· аҳамияти сабақҳои ҷанги шаҳрвандӣ барои ташаккули масунияти ҷомеа нисбат ба радикализм.
Ин стратегия бо нақшаи амал бо марҳилаҳои омодасозӣ, татбиқ ва арзёбӣ ҳамроҳ буд.
Стратегияи нави солҳои 2021–2025 ташаббусҳои қаблиро рушд дода, онҳоро мушаххастар ва амалӣ гардонд. Самтҳои калидии он иборатанд аз:
· бартарафсозии омилҳои иҷтимоию иқтисодии радикализатсия;
· ҷорӣ намудани равиши гендерӣ ва ҳимояи ҳуқуқи занон ва ҷавонон;
· ҳамоҳангсозии байни ниҳодҳои давлатӣ ва шарикони байналмилалӣ;
· таъсиси гурӯҳҳои машваратӣ ва платформаҳо барои кор бо бозгаштагон;
· амалӣ кардани чорабиниҳо дар сатҳи маҳаллӣ: тренингҳо, намоишномаҳо, маъракаҳои иттилоотӣ ва фароҳам овардани дастрасӣ ба иттилоъ.
Ин стратегия нақши эътимод, фарогирӣ ва ҳамкорӣ бо ҷомеаҳо-ро ҳамчун калиди пешгирии устувор таъкид мекунад. Гузариш аз усулҳои зӯроварона ба ҷалби фаъолонаи ҷомеа ва кор бо омилҳои аслии радикализатсия адаптатсияи сиёсатҳои миллии Тоҷикистон ба стандартҳои байналмилалиро инъикос менамояд.
Механизмҳои маҳаллии таҳкими устувории иҷтимоӣ
Сатҳи маҳаллӣ дар пешгирии ифротгароӣ (ПЭХ) нақши ҳалкунанда дорад, зеро равандҳои радикализатсия маҳз дар муҳити ҷомеаҳои маҳаллӣ оғоз меёбанд. Дар Тоҷикистон бо дастгирии шарикони байналмилалӣ таҷрибаи ҳамкории давлат, ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва аҳолӣ тадриҷан амалӣ гардида истодааст.
Гурӯҳҳои машваратии ПЭХ ва офиятбахшиву реинтегратсияи бозгаштагон, ки то ҳол дар назди ҳукуматҳои 8 шаҳру ноҳияи ҷумҳурӣ таъсис ёфтаанд, намояндагони мақомоти давлатӣ, уламои дин, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, ҷавонон ва занони фаъол ва намояндагони ВАО маҳаллиро муттаҳид месозанд. Ин гурӯҳҳо барои мониторинг, муколама ва таҳияи тадбирҳои муштараки пешгирӣ шароити мусоид фароҳам оварда, робитаҳои уфуқӣ ва сатҳи эътимодро таҳким мебахшанд.
Тренингҳои омӯзишӣ: Лоиҳаҳое, ки аз ҷониби Ташкилоти ҷамъиятии «Тахлил» ва дигар шарикон амалӣ шуданд, намояндагони сохторҳои давлатӣ, фаъолони ҷомеа, занон ва имом-хатибонро дар шаҳру ноҳияҳои Бохтар, Истаравшан, Рӯдакӣ ва Нуробод фаро гирифтанд. Тренингҳо донишу малакаҳоро оид ба ПНЭ, усулҳои муошират ва кор бо гурӯҳҳои осебпазир ташаккул медиҳанд.
Муколамаҳои оммавӣ ва маъракаҳои иттилоотӣ: Мулоқотҳо бо аҳолии маҳаллӣ, муҳокимаи масъалаи бозгашти шахсони радикализатсияшуда, коҳиши стигма (тамғазанӣ) ва таблиғи тасвирҳои мусбат роҳандозӣ гардиданд. Дар баробари ин, нашри мақолаҳо дар ВАО, гузоштани баннерҳо ва фаъолият дар шабакаҳои иҷтимоӣ ҷиҳати муқовимат ба таблиғоти радикалӣ дастгирӣ меёбанд.
Грантҳои хурд: Дастгирии ташаббусҳои маҳаллӣ ба фаъолон имкон дод, ки чорабиниҳои фарҳангӣ ва маърифатӣ амалӣ намоянд. Механизми маблағгузории хурд иштироки ҷомеаро тақвият дода, заминаи ташаккули таҷрибаи маҳаллии устуворӣ гардид.
Дар натиҷа, робита байни шаҳрвандон ва сохторҳои давлатӣ мустаҳкам мешавад, сатҳи огоҳӣ боло меравад ва эътимоди мутақобила афзоиш меёбад. Чунин механизмҳо собит месозанд, ки корҳои пешгирикунӣ бояд ба иштирок, мутобиқшавӣ ба муҳити маҳаллӣ ва пуштибонии ташаббусҳои “аз поён ба боло” асос ёбанд.
Намунаҳои таҷрибаи муваффақ дар сатҳи маҳаллӣ
Лоиҳаҳое, ки аз ҷониби ташкилотҳои ҷамъиятӣ дар ҳамкорӣ бо мақомоти давлатӣ ва созмонҳои байналмилалӣ амалӣ шудаанд, самаранокии усулҳои таҳкими устувории иҷтимоиро дар сатҳи маҳаллӣ нишон медиҳанд. Намунаҳо аз Бохтар, Рӯдакӣ, Нуробод ва Истаравшан гуногунӣ ва таъсирбахшии равишҳоро инъикос мекунанд.
Бохтар — ТҶ «Ғамхорӣ». Лоиҳа ба рушди тафаккури интиқодии ҷавонон нигаронида шуда буд. Иштирокчиён шеваҳои шиносоии таблиғоти ифротӣ, саводи расонавӣ ва таҳияи мундариҷаи мусбат (видеороликҳо, матолиби иттилоотӣ)-ро омӯхтанд. Ҷавонон ба унсури фаъоли кори профилактикӣ табдил ёфтанд.
Рӯдакӣ — ТҶ «Мумтоз». Самти асосӣ — тарбияи фарҳанги сулҳ. Тренингҳо ва иқдомҳои ҷамъиятӣ ҳисси масъулияти шаҳрвандиро дар байни ҷавонони деҳот таҳким бахшиданд. Гурӯҳҳои ташаббускори ҷавонон таъсис ёфта, паёми ризоият ва таҳаммулро тавассути варзиш, муколама ва шабакаҳои иҷтимоӣ таблиғ намуданд.
Нуробод — ТҶ «Рушди Нуробод». Кор бо аҳолӣ дар самти истифодаи бехатари интернет анҷом дода шуд. Ҷавонон ва имомон дар бораи саводи рақамӣ ва офаридани мундариҷаи мусбат омӯзиш диданд. Озмуни видеороликҳо баргузор гардид, ки ба баланд бардоштани устувории фазои иттилоотӣ мусоидат намуд.
Истаравшан — «Бунёди рушди ҷомеа». Лоиҳа се ҷанба — фарҳанг, маориф ва муколамаро дарбар мегирифт. Намоишгоҳҳо, лексияҳо ва вохӯриҳо дар шакли клубҳои баҳс баргузор шуданд, ки ба эҳёи арзишҳои суннатии сулҳу таҳаммул мусоидат намуданд.
Натиҷаи умумӣ. Ин лоиҳаҳо ҳазорон нафарро фаро гирифта, сатҳи эътимод ва иштироки шаҳрвандонро боло бурданд. Ҳамаи ташаббусҳо ба шароити маҳаллӣ мутобиқ карда шуда, аз ҷониби мақомоти маҳаллӣ дастгирӣ ёфтанд. Ин таҷриба самаранокии равиши ҳадафмандро собит намуда, имконияти густариши онро ба дигар минтақаҳо нишон медиҳад.
Дарсҳо ва омилҳои муваффақият
Таҳлили ташаббусҳои маҳаллӣ дар Тоҷикистон имкон медиҳад, ки як қатор дарсҳои асосии омӯхташударо таъкид намоем:
Ҷалби ҷомеаҳои маҳаллӣ — калиди устуворист. Вақте, ки аҳолии маҳаллӣ на танҳо қабулкунанда, балки иштирокчии фаъол мегардад, самаранокии лоиҳаҳо ба таври назаррас меафзояд. Иштироки мустақим ҳисси масъулият ва таъсири дарозмуддатро таъмин мекунад.
Эътимоди мутақобила миёни мардум ва давлат. Чорабиниҳои муштарак монеаҳои байни ҷомеа ва мақомотҳоро аз байн мебаранд. Ҳангоме ки мардум равшанбинӣ ва омодагии мақомотро ба гуфтугӯ мебинанд, онҳо омода мешаванд, ки моил ба ҳамкорӣ шаванд ва дар ташаббусҳо ширкат варзанд.
Устувории натиҷаҳо. Ташаббусҳое, ки аз эҳтиёҷоти воқеии ҷомеа бархостаанд, ҳатто баъд аз анҷоми маблағгузории беруна низ идома меёбанд. Шахсони фаъол ҳамчун муҳаррики тағйирот боқӣ мемонанд.
Таҳкими раҳбарии маҳаллӣ. Ҷавонони иштирокчии лоиҳаҳо малака, бовар ба худ ва нақши лидерӣ касб намуда, ба пешсафони ҷамъиятӣ табдил меёбанд. Ин раванд сармояи иҷтимоиро таҳким бахшида, устувории ҷомеаро дар дарозмуддат таъмин мекунад.
Ҳамкории байнисоҳавӣ. Профилактика дар ҳолате муваффақ мешавад, ки Ташкилотҳои ҷамъиятӣ, мақомоти давлатӣ, уламои дин ва ВАО неруҳояшонро муттаҳид созанд. Ин равиши ҳамгироии иҷтимоӣ натиҷаҳои беҳтарро ба бор меорад.
Мутобиқсозии равишҳои байналмилалӣ. Он лоиҳаҳое, ки ба анъанаҳо, забон ва рамзҳои фарҳангии маҳаллӣ такя мекунанд, бештар эътимод ва таъсир доранд. Дарси ибрат — нусхабардорӣ накардан, балки мутобиқсозӣ ба муҳити маҳаллӣ.
Ҳамзамон, як қатор маҳдудиятҳо низ ошкор шуданд: фарогирии нокофии минтақаҳо, норасоии кадрҳои омӯзонида, вобастагӣ аз маблағгузории хориҷӣ ва эҳтиёткории баъзе сохторҳои расмӣ. Бо вуҷуди ин, равиши мазкур самаранокии худро исбот намудааст ва қобили густариш дар сатҳи васеъ мебошад.
Таҳлили таҷрибаи Тоҷикистон дар самти пешгирии ифротгароӣ нишон медиҳад, ки механизмҳои таъсирбахш ва устувори муқовимат танҳо дар ҳолате самараи воқеӣ медиҳанд, ки худи ҷомеа — ҷомеаҳои маҳаллӣ, ҷавонон, занон, уламои дин ва ТҶ — ба унсури фаъол табдил ёбанд. Устувории иҷтимоӣ дар ин раванд на як мафҳуми назариявӣ, балки инфрасохтори зиндаи эътимод, ҳамкорӣ ва масъулияти муштарак мебошад.
Маҳз дар заминаи саҳмгузории маҳал, тавассути маърифат, муколама, ташаббусҳои маҳаллӣ ва дастгирии мутақобила, қобилияти ҷомеаро ба муқовимат бо тундгарои афзоиш меёбад. Стратегияҳои ПЭХ дар солҳои 2016–2020 ва 2021–2025 нишон медиҳанд, ки гузариш аз усулҳои маҳз қудратӣ ба равишҳои фарогир ва инсонмеҳвар ба натиҷаҳои чашмрас оварда метавонанд.
Таҷрибаи кори муштарак бо ташкилотҳои ҷамъиятӣ, ҷавонон, занон, имомхатибон, таъсиси гурӯҳҳои машваратӣ ва истифодаи грантҳои хурд на танҳо таъсирбахш аст, балки барои фаррохгардонӣ ва устуворсозӣ дар дигар минтақаҳо низ намунаи амалишаванда мебошад.
Тавсияҳо
1. Фарохгардонии таҷрибаи муваффақ. Татбиқи таҷрибаҳои мавҷуда дар минтақаҳои осебпазир ва наздимарзӣ, бо дарназардошти хатарҳои маҳаллӣ ва эҳтиёҷоти мушаххаси аҳолӣ бояд васеъ шавад.
2. Ниҳодинагардонии ҳамкорӣ байни ТҶ ва мақомоти давлатӣ. Зарур аст, ки платформаҳои доимӣ барои ҳамкорӣ (масалан, шӯроҳои ҷамъиятӣ) дар назди ҳукуматҳои маҳаллӣ таъсис дода шаванд, ки дар он ТҶ, фаъолони ҷомеа ва сохторҳои давлатӣ ҳамоҳанг амал намоянд.
3. Дастгирии маориф ва рушди захираҳои инсонӣ. Омӯзиш ва бозомӯзии доимии мутахассисон ва фаъолон, махсусан дар самтҳои ПЭХ, саводнокии рақамӣ, кори иттилоотӣ ва таҳлили хатарҳо, бояд ба як ҷузъи ҳатмии барномаҳои миллӣ табдил дода шавад.
4. Тақвияти барномаҳои грантҳои хурд. Механизми дастрас ва шаффофи грантҳо бо роҳандозии машварат ва ҳамроҳии ТҶ дар татбиқи онҳо бояд тавсеа ёбад. Пешниҳод мешавад, ки рақобати озод барои ташаббусҳои ҷавонон, занон ва мактабҳои таҳсилоти миёнаву олӣ роҳандозӣ гардад.
5. Ба назар гирифтани омили гендерӣ ва нақши занон. Занон ҳамчун тарбиятгарон, миёнаравон ва муҳофизони арзишҳои ҷомеа бояд бештар ба барномаҳо ҷалб гарданд. Ташкили шабакаҳои «занон — ҷонибдори сулҳ» дар маҳалҳо метавонад ба таҳкими устувории иҷтимоӣ мусоидат кунад.
6. Мониторинг ва ҳуҷҷатгузории натиҷаҳо. Лозим аст, ки низоми арзёбӣ ва таҳлили таъсири ҳар як лоиҳа роҳандозӣ гардад. Иҷрои мониторинги сифатнок бо иштироки ҷонибҳои мустақил, таҳияи маҷмӯаҳои таҷриба ва паҳн кардани он ба дигар минтақаҳо муҳим аст.
7. Пешбурди ҳамкории байналмилалӣ. Шарикони рушд бояд ба дастгирии барномаҳои маҳаллӣ идома дода, захираҳо, усулҳои муосир ва таҷрибаи байналмилалиро ба талошҳои миллӣ ворид намоянд. Ин ҳамкорӣ бояд ба густариши устувории ниҳодӣ ва иҷтимоӣ равона гардад.
8. Ташкили платформаҳои мубодилаи таҷриба. Лозим аст, ки форумҳо, шабакаҳои байни минтақаҳо ва барномаҳои омӯзишӣ барои мубодилаи таҷрибаи муваффақи ПЭХ ба таври мунтазам баргузор шаванд.
9. Ҷалби ҷавонон дар сатҳи стратегӣ. На танҳо ҳамчун гурӯҳи ҳадафманд, балки ҳамчун тарроҳ, таҳлилгар ва пешбарандаи ташаббусҳо. Ҷавонон бояд дар шаклгирии сиёсатҳои миллӣ оид ба ПЭХ саҳм дошта бошанд.
10. Мустаҳкамсозии ҷанбаҳои фарҳангӣ ва ахлоқӣ дар мубориза бо ифротгароӣ. Истифодаи арзишҳои анъанавии фарҳанги тоҷикӣ, маърифати динӣ ва адабиёти классикӣ метавонад воситаи таъсирбахш дар муқовимат бо идеологияҳои ифротгаро бошад.
Салимов Ф.Н., н.и.т., дотсенти кафедраи дипломатия ва сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Донишгоҳи миллии Тоҷикистон
