Таърихи кафедра
Вобаста ба зарурати таҳқиқот ва омӯзиши равандҳо, тамоюлҳо ва ҷанбаҳои минтақавии муносибатҳои байналхалқӣ, махсусан, раванди минтақагароӣ ҳамчун зерраванди ҷаҳонишавӣ кафедраи минтақашиносии хориҷӣ дар факултети муносибатҳои байналхалқӣ дар асоси фармоиши Ректори Донишгоҳ аз 31. 05. 2013 таҳти рақами №154-09 таъсис ёфтааст.
Аввалин мудири кафедраи минтақашиносии хориҷӣ н.и.т, дотсент Шарипов А.Н дар давраи солҳои 2013-2017 ба ҳисоб меравад. Аз соли 2017 то инҷониб мудирии кафедраро н.и.т, дотсент Розиқов Ф.М ба ӯҳда дорад.
Кафедра дорои 11 аъзои доимии штатӣ ва 2 нафар устоди ҳамкори берунӣ буда, вобаста ба самти фаъолияти илмии худ кор ва фаъолият менамоянд. Дар кафедра 3 нафар профессорон – д.и.т. Олимов М., д.и.т. Муллоҷонов С., ва д.и.т. Маҳмадшоев Р., 4 дотсент: н.и.т. Розиқов Ф., н.и.с. Мамадазимов А., н.и.ф. Баротзода Ф., н.и.т. Ёров А., 3 муаллими калон н.и.т. Шарипов С., н.и.т. Абдулоев Ҷ., н.и.т. Мирзоев Ҷ. ва 3 ассистент: Ёров Ш.Н., Яҳёева М. ва Назаров Б. фаъолияти таълимӣ ва илмӣ менамоянд.
Фаъолияти илмӣ-тадқиқотӣ
Самтҳои асосии корҳои илмӣ-таҳқиқоти кафедра:
Самт ва мавзӯи илмии кафедраи минтақашиносии хориҷӣ “Ҷанбаҳои минтақавии таҳаввули низоми муносибатҳои байналхалқии муосир” мебошад ва аз 9 фасли зерин таҳқиқоти иборат аст:
- Таҳаввули ҳамкориҳои мутақобилаи ҶТ ва ФР дар даҳаи дуюми асри XXI;
- Проблемаи сарҳад дар ровобити байнидавлатҳои Осиёи Марказӣ;
- Афғонистон дар низоми равобити минтақавӣ;
- Ҳамкориҳои парлумонии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо кишварҳои арабӣ;
- Дипломатияи роҳи Абрешим ва нақши он дар таҳаввули робитаҳои давлатӣ ва минтақавӣ;
- Муносибатҳои тиҷорати байналхалқии Осиёи Марказӣ бо кишварҳои Осиё ва Аврупо дар нимаи дуюми асри ХIХ – аввали асри ХХ;
- Дурнамои рушди муносибатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Қазоқистон;
- Ҳамкориҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Ҷумҳурии Ӯзбекистон дар асри ХXI$
- Ҳамкориҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо кишварҳои Аврупои Шарқӣ.
Фаъолияти таълимӣ ва тарбиявӣ
Минтақашиносӣ – фанни мустақили доншигоҳист, ки ба омузиши омилҳои дохиливу берунии инкишофи умумиятҳои ҷуғрофӣ (геополитикӣ, географӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ-фарҳангӣ, мазҳабиву динӣ ва ғайра), гуруҳҳои минтақавӣ, кишварҳо ва минтақаҳои онҳо ҳамчун субъектҳои равобити байналмилал машғул аст.
Курси таълимии базавии минтақашиносӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон асоси тахассуси донишгоҳии 23010006 – минтақашиносии хориҷиро ташкил медиҳад, ки дар асоси он минтақашиносон – мутахасисони соҳаи идораи давлатӣ ва сиёсати минтақавӣ тайёр карда мешаванд.
Дар заминаи ин кафедра мутахассисони роҳбалад – тарҷумонро омода менамояд. Дар баробари ин муҳлати таҳсил дар ихтисоси минтақашиносии хориҷӣ – 23 010006 чор сол буда, дараҷаи, бакалавр барои хатмкунандагон пешбинӣ шудааст.
Фаъолияти касбии минтақашинос ба омузиши комплексии минтақаи омӯзиш равона шудааст. Аз мутахассиси минтақашинос маҳорати таҳияи тавсияҳои амалии аз ҷиҳати илмӣ асоснок карда шуда барои мақомотҳое, ки дар пешбурди сиёсати минтақавӣ ва хориҷӣ иштирок мекунанд, аз ҷумла барои ташкили табодули илмиву маърифатӣ, иттилоотӣ ва фарҳангӣ, барои инкишофи ҳамкориҳои дуҷонибаву бисёрҷонибаи тиҷоративу иқтисодӣ талаб карда мешавад.
Бакалаврият дар самти минтақашиносии хориҷӣ
Фанҳои умумитаълимӣ:
– Забони тоҷикӣ;
– Забони русӣ;
– Таърихи халқи тоҷик;
– Фалсафа;
– Мантиқ;
– Сотсиология;
– Диншиносӣ;
– Сиёсатшиносӣ;
– Назарияи иқтисодӣ;
– Назарияи давлат ва ҳуқуқ;
– Ҳуқуқи байналхалқӣ;
– Мудофиаи гражданӣ;
– Экология;
Фанҳои ихтисосӣ
- Кишваршиносӣ;
- Тоҷикистон ва кишварҳои минтақа;
- Таърих ва фарҳанги минтақаи омӯзиш;
- Ҷанбаҳои минтақавии МБ-и муосир;
- Осиёи Марказӣ дар низоми МБ;
- Одоби ташрифотӣ ва корӣ;
- Омили исломӣ дар низоми минтақаҳо;
- Тоҷикистон ва кишварҳои Шарқ;
- Созмонҳои минтақавӣ ва байналхалқӣ;
- Проблемаҳои глобалӣ ва хатарҳои ғайри суннатӣ;
- Ҷаҳонишавӣ ва минтақагароӣ дар ҷаҳони муосир;
- Аврупо дар низоми МБ-и муосир;
- Низоми иттилоотӣ ва минтақавӣ;
- Сиёсати хориҷии кишварҳои Осиё ва Африқо;
- Этнография ва этнополитикаи минтақаҳо;
- Минтақашиносии назариявӣ;
- Муқаддимаи ихтисос;
- Зернизомҳои минтақавӣ дар низоми МБ;
- Таърихи муосир ва сиёсати хориҷии кишварҳои Аврупо ва Амрико;
- Масоили мубрами Шарқи муосир;
- Таърихнигории Осиёи Марказӣ.
Магистратура дар самти минтақашиносии хориҷӣ
Фанҳои таълимӣ:
- Назария ва амалияи минтақашиносӣ;
- Сиёсати хориҷи ва дипломатияи кишварҳои минтақа;
- Таърихи муосир ва сиёсати хориҷии кишварҳои минтақа;
- Самти минтақавии сиёсати хориҷии ҶТ.
Докторантураи PhD-и кафедра
Дар кафедра докторантҳои PhD аз рӯи ихтисоси 6D 050500 – доктори фалсафа аз рӯи ихтисос таҳсил менаомянд. Саҳми кафедра дар тайёр намудани мутахассисони соҳаи равобити байналхалқӣ назаррас аст. Дар кафедра 9- доктор PhD ва 4 унвонҷӯ аз рӯи мавзӯъҳои кори илмиашон фаъолият менамоянд. Дар пояи кафедра Файзов Н., Меҳроҷиддини Н., Мамадазимов А., Шарипов С., Анвари С., Пайвандов Х.Б., Нурзода М. А. Қамаров А. ва дигар рисолаҳои номзадии хешро ҳимоя намудаанд.
Марказу маҳфилҳои кафедра
Дар назди кафедраи минтақашиносии хориҷӣ маҳфили илмии «Минтақашинос» амал мекунад, ки роҳбари он н.и.т., муаллими калони кафедра Шарипов С. ба шумор меравад. Айни замон маҳфили номбурда дорои 30 нафар аъзоёни доимӣ буда, дар як моҳ 1 маротиба ҷаласаҳои он рўзҳои шанбе гузаронида мешавад. Инчунин дар кафедра Маркази тадқиқоти минтақавӣ ва муқоисавии назди Донишгоҳи миллии Тоҷикистон фаъолият менамояд, ки роҳбарии онро профессор Олимов М. ба уҳда дорад. Дар доираи онҳо донишҷўён масъалаҳои мубрам, замонавӣ ва проблемавии минтақа ва ҷаҳонро аз рўи нақшаи маҳфилҳо мавриди баррасӣ, пажуиш ва таҳлил қарор медиҳанд.
Ҳамкориҳои байналмилалии кафедра
Дар назди кафедра Лоиҳаи ТАСИС бо дастгирии Эразмус + амалӣ мегардад, ки ҳадафи ондастгирии такомули минбаъдаи равандҳои таълимӣ дар ҷумҳурӣ буда, татбиқи якчанд тадбирҳоро оид ба ташаккули стандартҳои байналмилалӣ дар соҳаи таҳсилоти олӣ дар бар мегирад.
Таълифоти асосии кафедра
Дастовардҳои кафедраи минтақашиносии хориҷӣ дар самти омодасозии китобҳои дарсӣ ва тахассусӣ, гузаронидани конфронсҳо, мизи гирд ва симпозиюмҳои сатҳи байналхалқӣ хеле фаъол ва назаррас мебошад. Дастовардҳо:
- Масъалаҳои мубрами Шарқи муосир.-Душанбе: “Пойтахт” 2016.180 с.
- Моделҳои муваффақи кишварҳои Шарқ., Душанбе, 2018. 156.
- Ҷанбаҳои минтақавии муносибатҳои байналмилалӣ.,Душанбе-2019. 400 с.
- Великий шелковый путь. История, становления, асцвета и распада. (Роҳи бузурги абрешим. Таърихи пайдоиш, ташаккул ва фурупошӣ.) Душанбе, “Сино”, 2014. 384 с.
- История таджикско-казахстанских взаимоотношений в условиях независимости. (Таърихи ҳамкориҳои тоҷикӣ-қазоқистонӣ дар шароити истиқлолият) Душанбе, “Эр-граф”,2012.-192 с.
ҲАЙАТИ КАФЕДРА
Мудири кафедра
E-mail: samiev.kholakhmad@mail.ru
Тел.: (+992) 918-79-90-91
Суроға: кӯч. Ал Беруни 1, ҳуҷраи 2
САМИЕВ Холаҳмад Давлатович
н.и.т., дотсент
24 сентябри соли 1960 дар деҳаи Арчаи ноҳияи Фархор дар оилаи коргар ба дунё омадааст. Соли 1977 баъди хатми мактаби миёнаи №8 –и ноҳия ба факултети таърихи Донишгоҳи Давлатии Тоҷикистон дохил шуд ва бо анҷоми он дар солҳои 1982-1984 дар сафҳои артиши шуравӣ ба хайси афсар адои хидмат намудааст. Солҳои 1984-1987 муаллими фанни таърих ва чомеашиносии мактаби № 3 ноҳияи Фархор, 1987 -1989 устоди кафедраи таърихи ҲКИШ Донишкадаи омузгории Кулоб буд. Тайи солхои 1989-1993 аввал коромуз ва баъд аспиранти кафедраи таърихи сиёсии Донишгоҳи Давлатии Тоҷикистон буд. Солҳои 1993-1997 ходими илмии Институти иқтисоди ҷаҳонӣ ва муносибатҳои байналхалқии АИ ҶТ буд. Соли 1994 дар риштаи таърихи аҳзоби сиёсӣ ва чумбишхои мардумӣ рисолаи номзадӣ дифоъ кардааст, ки ба тақдири таърихии зиёиёни тоҷик дар солхои бунёди ҷомеаи номниҳоди сусиёлисти (1921-1938) бахшида шуда буд. Аз соли 1997 то имруз дотсенти Донишгохи Миллии Тоҷикистон шуда кор мекунад, аввал дар кафедраи таърихи муосири кишварҳои хориҷӣ ва аз соли 2002 дар кафедраи муносибатҳои байналхалқии Донишгоҳ. Тайи солҳои 2008-2011 декани факултети таърих ва 2011 – 2022 декани факултети муносибатҳои байналхалқӣ буд. Феълан устоди кафедраи муносибатҳои байналхалқӣ мебошад.
Муаллифи бештар аз 40 асару мақолаҳост, ки ба рузгори зиёиёни мардумии точик дар аёми пурошуби солхои 20-30-уми асри бистум ва ҷанбаҳои гуногуни сиёсати хориҷӣ ва равобити байналмилал бахшида шудаанд. Таҳти роҳбарии 6 устодони факултет рисолаҳои номзадӣ дифоъ намудаанд. Дар доираи такмили тахассус курсҳои такмили ихтисоси назди МГИМО (Звенигород, Москва, 2000) ва курсҳои дипломатии ВКХ Ҷумҳурии Мисри Араб (Қоҳира, 2006) ва Ҷумҳурии мардумии Чин (Пекин, 2010) – ро хатм кардааст.
E-mail: fr_tj@mail.ru
Тел.: (+992) 918 685636
Суроға: Душанбе, н.Сино, маҳ. 33, хонаи 32/5
РОЗИҚОВ Фарҳод Маҳмадсаидович
н.и.т., дотсент
Соли 2007 факултети таърихи ДМТ хатм намудааст. Солҳои 2007-2009 сармутахассиси Раёсати таълими Донишгоҳи миллии Тоҷикистон (ДМТ) буд. Ф.М. Розиқов аз соли 2009 то 2011 cармутахассиси шуъбаи бақайдгирӣ ва низоми таҳсилоти кредитии шуъбаи таълими ДМТ ба ҳисоб мерафт. Инчунин, соли 2011 муовини декан оид ба тарбияи факултети таърихи ДМТ буд. Солҳои 2010 то 2013 дар аспиранти Донишгоҳи миллии Тоҷикистон таҳсил намудааст. Солҳои 2014-2015 ассистенти кафедраи минтақашиносии хориҷии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон буд. Солҳои 2015-2017 дар вазифаи муовини декан оид ба тарбияи факултети муносибатҳои байналмилалии ДМТ кор кардааст.
Аз моҳи апрели соли 2018 то 2023 мудири кафедраи минтақашиносии хориҷии факултети муносибатҳои байналмилалии ДМТ буд.
Аълочии Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон (2016), Аълочии Вазорит фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон (2017), оиладор, соҳиби 4 (чор) фарзанд.
Дотсенти кафедра
E-mail: m_abdughani@mail.ru
Тел.: (+992) 985-30-50-70
Суроға: ҶТ, Душанбе, маҳ. Деҳотӣ 21/13, хонаи 78
МАМАДАЗИМОВ Абдуғанӣ
н.и.с., дотсент
04 июли соли 1964 таваллуд шудааст. Соли 1983 ба факултети забонҳои хориҷии Донишгоҳи давлатии Хуҷанд дохил шуда, соли 1988 донишгоҳи мазкур аз рӯи ихтисоси забони олмонӣ хатм намуд. Солҳои 1990-1993 ба сифати аспирант дар Донишгоҳи давлатии Санкт-Петербург, факултети фалсафа, кафедраи илмҳои сиёсӣ таҳсил намудааст.
Фаъолияти кориро солҳои 1994 ба сифати мудири шуъба дар Институти иқтисоди ҷаҳон ва муносибатҳои байналмилалии Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз намуд. Солҳои 1994-2016 Роҳбари ассотсиатсияи миллии сиёсатшиносони Тоҷикистон буд. Аз соли 1999 Роҳбари Фонди миллии “Шоҳроҳи абрешим” ба ҳисоб меравад. Аз соли 2010 то ин ҷониб дотсенти кафедраи минтақашиносии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон мебошад.
Иштирокчии шумораи зиёди лоиҳа ва барномаҳои байналмилалӣ мебошад. Аз ҷумла, Шарики асосӣ доир ба ташкил ва баргузории клубҳои мубоҳисавии сиёсӣ бо Дафтари сулҳҷӯёнаи СММ дар Тоҷикистон (UNTOP) (солҳои 2001-2007), Шарики Фонди байналмилалии низоми интихобот (IFES) доир ба ташкил ва баргузории интихоботҳои гуногун (солҳои 1999-2015), Иштирокчии дастаи таҳлилии “Клуби Алмато” доир ба лоиҳаи Фонди ба номи Ф. Эберт дар солҳои 2016-2018, Иштирокчии лоиҳаи «SEnECA» -и Иттиҳоди Аврупо доир ба пурзӯркунии муносибатҳо миёни Иттиҳоди Аврупо ва Осиёи Марказӣ дар солҳои 2018-2020.
Муаллифи монографияҳои “Новый Таджикистан: вопросы становления суверенитета”, “Политическая истории таджикского народа”, “Великий шелковый путь. История становления, расцвета и распада”, “Открытый мир таджиков. К.I. Стратегия Саманидов” ва ғайра мебошад. Инчунин беш аз 70 мақолаҳои илмӣ-оммавиро таълиф намудааст. Забонҳои русӣ, узбекӣ, олмонӣ ва англисиро медонад.
Ассистенти кафедра
E-mail: bahriddinzodda-bmail.ru
Тел.: (+992) 918 61 56 68
Суроға: н. Сино, маҳ. Майяковский 70/2
НАЗАРОВ Бахтиёр Баҳриддинович
ассистен
28 ноябри соли 1994 дар н. Ховалинг таввалуд шудааст. Соли 2001 ба синфи якуми мактаби миёнаи №6 н. Ховалинг рафта, мактаби мазкурро соли 2012 хатм намуд. Соли 2012-2017 факултети муносибатҳои байналхалқии Донишгоҳи миллии Тоҷикистонро бо ихтисоси минтақашиноси хориҷӣ хатм намуд.
Тайи солҳои 2017-2018 ассистенти кафедраи Фалсафа ва сиёсатшиносии Донишгоҳи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав. Дар давоми солҳои 2019-2020 омӯзгори кафедраи сиёсатшиносb ва муносибатҳои байналмилалии факултети сиёсат ва идораи давлатии Донишгоҳи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав маҳсуб мешуд. Соли 2021-2022 Эдвайзер (мушовири академии) факултети Сиёсат ва идораи давлатb Донишгоҳи давлатии Бохтар ба номи Носири Хисрав буд. Аз сентиябри соли 2022 ассистенти кафедраи минтақашиносии хориҷи факултети муносибатҳои байналхалқии ДМТ ва аз октиябри соли 2022 Мушовири академии ихтисоси минтақашиносии хориҷии факултети муносибатҳои байналхалқии ДМТ кор намудааст.
Соли 2022 ба ҳайсаи унвонҷӯи кафедраи минтақашиносии хориҷии ДМТ қабул шуда, дар мавзӯи “Ҳамкории халқи тоҷик бо халқҳои минтақа дар асрҳои XVI-XIX” зери роҳбарии дотсенти кафедраи дипломатия ва сиёсати хориҷӣ Шарипов А.Н. фаъолияти илмӣ-таҳқиқотӣ бурда истодааст.
Муаллифи 5 мақолаҳои илмӣ, 12 мақолаи оммавӣ ва 2 барномаи таълимӣ мебошад.
